Sporcular İçin Psikolojik Bir Bakış
Kaygı, sporcular için düşman değil; doğru yönetildiğinde performansı güçlendiren bir sinyaldir. Önemli olan, kaygıya teslim olmak değil, onu kontrol altına almaktır.
Psk.Dan.Ahmet Aydın
senbiryazarsin@gmail.com -
Kaygı: Doğal ama Yönetilmesi Gereken Bir Duygu
Kaygı, sıkıntı, endişe ve bunaltı ile tanımlanır. Aslında tehditlere karşı bizi koruyan doğal bir tepkidir. Ancak kontrol edilemeyen kaygı, sporcularda standart performansın altında sonuçlara yol açar.
Kanadalı yüzücü Sydney Pickrem’in 2023 Dünya Şampiyonası’ndan “felç edici kaygı ve depresyon” nedeniyle çekilmesi, bu durumun ne kadar ciddi olabileceğini gösteriyor.
Neden Kaygılanırız?
Sporcuların kaygı yaşamasına yol açan başlıca sebepler:
- Çevresel baskılar
- Fiziksel sakatlanma korkusu
- Başarısızlık endişesi
- Beklentilerin yüksek olması
- Gerçekçi hedeflerin konulmaması
Kaygının Belirtileri
Kaygı hem zihinsel hem de fiziksel belirtilerle kendini gösterir:
- Kavramsal: Güven kaybı, olumsuz düşünceler, unutkanlık.
- Fiziksel: Terleme, ağız kuruluğu, titreme, hızlı kalp atışı, nefes darlığı.
- Davranışsal: Tırnak yeme, halsizlik, göz temasından kaçınma, aşırı konuşma.
Illinois Üniversitesi’nden Prof. Dr. Rainer Marten’in geliştirdiği Spor Müsabakaları Kaygı Testi, bu düzeyi ölçmek için kullanılabilir.
Kaygıyı Yönetmek Mümkün
Kaygıyı tamamen yok etmek değil, yönetmek esastır. Meditasyon, nefes egzersizleri ve kişiye özel teknikler faydalıdır.
Beş nefes tekniği:
- Derin nefes alın, verirken yüz ve boynunuzun rahatladığını hissedin.
- Nefes alın, verirken omuz ve kollarınızı gevşetin.
- Nefes alın, verirken göğüs ve karnınızı rahatlatın.
- Nefes alın, verirken bacaklarınızı gevşetin.
- Nefes alın, verirken tüm vücudunuzun rahatladığını hissedin.
Bu egzersiz, hem zihni hem bedeni müsabakaya hazırlar.
Sonuç
Kaygıya odaklanmak yerine, branşa özgü tekniklere, stratejilere ve mücadele ruhuna odaklanmak sporcuya güç kazandırır.
Unutmayın: Kaygıya değil, performansınıza ve ondan çıkaracağınız derslere odaklanın.
