Maneviyatsız Psikoloji Olur mu?
Soru: Hocam, günümüzde psikoloji bilimi hızla gelişiyor. Ancak tartışma hep şu: Maneviyatsız psikoloji olur mu?
Dr. Selim Yalçın: Psikoloji, insanı tanıma sanatıdır. Eğer insanı yalnızca beyin, sinir sistemi ve kimyasallardan ibaret görürsek, resmin büyük bölümünü kaybederiz. İnsan biyolojik, psikolojik ve sosyal bir varlık olduğu kadar manevi yönü de olan bir varlıktır. Maneviyatı yok sayan bir psikoloji, insanın ruhsal dünyasını eksik bırakır.
Bilimsel Araştırmaların Gösterdiği NoktaSoru: Peki, maneviyat bilimsel olarak nasıl incelenebilir?
Dr. Selim Yalçın: Bugün pozitif psikoloji bu alanda ciddi veriler sunuyor. Yapılan araştırmalar, inanç ve değerlerin kaygı ve stresle baş etmede önemli rol oynadığını ortaya koyuyor. Dua, meditasyon veya manevî ritüellerin stres hormonlarını düşürdüğü, bağışıklık sistemini güçlendirdiği artık bilimsel verilerle destekleniyor.
Terapide Maneviyatın ÖnemiSoru: Terapide maneviyatın yeri ne olmalı?
Dr. Selim Yalçın: Terapide dayatma olmaz. Ancak danışanın inançları ve değerleri mutlaka dikkate alınır. Bir insan yas yaşarken ölüm sonrası inancına sığınabiliyorsa, bu onun için güçlü bir destek kaynağıdır. Terapist, danışanın bu kaynağını görmezden gelirse, iyileşme sürecinde boşluk oluşur.
Doğu ve Batı YaklaşımıSoru: Doğu ve Batı’nın yaklaşımları nasıl buluşturulabilir?
Dr. Selim Yalçın: Batı, bilimi kurallara bağladı ama manevi boyutu uzun süre dışladı. Doğu ise maneviyatı önemsedi ama bilimsel yöntemleri ihmal etti. Artık çağımızda yapılması gereken, bu iki yaklaşımı sentezlemektir. Yani bilimsel verilerle maneviyatı birleştirmek, psikolojiyi daha bütüncül hale getirir.
Anlam ArayışıSoru: Sizce insanın en derin ihtiyacı nedir?
Dr. Selim Yalçın: İnsanın en derin ihtiyacı anlamdır. Eğer hayatın anlamı kaybolursa, boşluk ve depresyon başlar. Maneviyat, insana bu anlamı sunar. Psikolojiyi manevi boyuttan koparmak, bir ağacın kökünü kesip ondan yeşermesini beklemek gibidir.